Το Τμήμα Συλλογών Κεραμικής, Μεταλλοτεχνίας και Μικροτεχνίας μεριμνά για την έρευνα, μελέτη, καταγραφή, προστασία, διάσωση, ανάδειξη, δημοσίευση, φωτογραφική τεκμηρίωση και προβολή των αντικειμένων του Μουσείου που είναι κατασκευασμένα από πηλό, μέταλλο, γυαλί, πολύτιμους λίθους και οργανικά υλικά, και χρονολογούνται από την προϊστορική έως την υστερορωμαϊκή περίοδο.
Πρόκειται, κυρίως, για πήλινα, αργυρά, μπρούντζινα και γυάλινα αγγεία, ειδώλια, χρυσά στεφάνια, αντιπροσωπευτικά παραδείγματα από τον οπλισμό των μακεδόνων πολεμιστών, νομίσματα, ποικίλα κοσμήματα από πολύτιμα μέταλλα, γυαλί, οστό και ημιπολύτιμους λίθους, επιτραπέζια παιγνίδια, καθώς και για μερικά σπάνια αντικείμενα από οργανικά υλικά, όπως τον περίφημο Πάπυρο του Δερβενίου και μέρος του χρυσοποίκιλτου πορφυρού υφάσματος που κάλυπτε το σώμα μίας νεκρής του 3ου αι. μ.Χ.
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι η πλειονότητα των αντικειμένων προέρχεται από ανασκαφές και, άρα, γνωρίζουμε τις αρχαιολογικές τους συνάφειες (οικιστικές, ταφικές, λατρευτικές κ.λπ.), γεγονός που μας επιτρέπει την ακριβέστερη χρονολόγηση, τη βαθύτερη κατανόηση και την ορθότερη ερμηνεία των ίδιων των αντικειμένων.
Το Τμήμα συμμετέχει στη διοργάνωση αρχαιολογικών εκθέσεων (περιοδικών ή μόνιμων) στην Ελλάδα και το εξωτερικό, σε συνεργασία με το Τμήμα Εκθέσεων, Επικοινωνίας και Εκπαίδευσης, καθώς και το Τμήμα Τεχνικής Υποστήριξης και Μουσειογραφίας του Μουσείου. Επιπλέον, πραγματοποιεί επιστημονικά συνέδρια, ημερίδες και εργαστήρια που έχουν στόχο την προώθηση και διάχυση της επιστημονικής γνώσης που αφορά στα αντικείμενα αρμοδιότητάς του.
Τέλος, είναι υπεύθυνο για τη διεκπεραίωση ποικίλων διοικητικών υποθέσεων, σχετικών με τις συλλογές που διαχειρίζεται.
Προϊσταμένη Τμήματος: Δρ. Τσαγκαράκη Ευαγγελία, Αρχαιολόγος